Technicus Maarten de Bruijn en ondernemer Victor Muller onthulden in 2000 hun
eerste Spyker. Tientallen miljoenen zijn sindsdien in het bedrijf gepompt.
Maar negen jaar later heeft de autobouwer nog altijd geen winst gemaakt.
Waarom lukt het maar niet met Spyker?
Van der Pas: "Ze hebben te snel te veel willen doen, of tenminste Victor
Muller wilde dat. Maarten de Bruijn wilde het kleinschalig houden en zo’n 25
auto’s per jaar bouwen. Maar hij was niet opgewassen tegen Muller. Die
streefde naar de 200 stuks per jaar en daarnaast wilde hij gaan racen. Hij
kondigde steeds allerlei nieuwe modellen aan, zonder dat het oorspronkelijke
oermodel al was uitontwikkeld. Veel aangekondigde auto’s zijn er dan ook
nooit gekomen. Na een aantal jaren is De Bruijn opgestapt."
In het boek staat ook dat de eerste auto die De Bruijn en Muller onthulden
zich nog kon meten met de concurrentie, maar dat Spyker inmiddels technisch
achterop is geraakt. Hoe komt dat?
Van der Pas: "Spyker is design, maar daarnaast ontwikkelt het bedrijf
nauwelijks iets zelf. De motorblokken koopt Spyker van Audi. Maar Audi
verkoopt natuurlijk niet zijn nieuwste blokken, terwijl voor een sportwagen
de motor wel echt heel belangrijk is."
Moet Spyker dan wel echte sportwagens willen maken?
Van der Pas: "Nou, je ziet al dat de nieuwe C8 Aileron meer op een
toerauto begint te lijken. Er zitten bijvoorbeeld ook bekerhouders in de
wagen. Dat is misschien noodgedwongen, maar wellicht ook wel verstandig."
Spyker kocht in 2006 een Formule 1-team, om het een jaar later alweer van
de hand te doen. Was het overmoed dit team te kopen?
Van der Pas: "Het aanvankelijke idee was wel goed. Het zou een enorme
naamsbekendheid opleveren en bovendien geld."
Van den Oever: "Terwijl Spijker er zelf geen geld instopte. De koop werd
gefinancierd met een aandelenemissie."
Van der Pas: "Maar uiteindelijk bleek dat de kosten toch hoger waren dan
gedacht en bleken de aannames voor sponsorinkomsten te positief. Alles je
alles op een rijtje zet, was de beslissing om in de Formule 1 te stappen
waarschijnlijk dus toch te veel gebaseerd op passie."
Hoeveel geld is er in de loop der tijd nou al in Spyker gestoken?
Van den Oever: "Enkele tientallen miljoenen, maar dat zijn dan zowel
leningen als kapitaalinjecties. In 1999 heeft Victor Muller zelf tussen de
10 en 35 miljoen gulden in het bedrijf gestopt. Na drie jaar heeft hij samen
met een paar van zijn naasten opnieuw de portemonnee getrokken. De eerste
echte externe financier was Talpa, die 2,8 miljoen euro in het bedrijf stak
in ruil voor aandelen."
"Bij de beursgang trok Talpa opnieuw zijn portemonnee en later John de
Mol zelf ook. In 2005 stapten twee Arabische partijen elk voor 7 miljoen in,
in ruil voor nieuwe aandelen. Voor het Formule 1-avontuur werden wederom
nieuwe aandelen uitgegeven."
"Eind 2007 was het geld weer op en stelde de Russische bankier Vladimir
Antonov in totaal nog eens 34 miljoen euro beschikbaar. Een deel hiervan
ging in de vorm van een emissie en een deel in leningen. Die moeten dus nog
worden terugbetaald. Na die tijd heeft Antonov echter gewoon weer nieuwe
leningen verstrekt."
Komt het ooit nog goed met Spyker?
Van der Pas: "Wie weet, er zijn inmiddels wel ook anderen in het bestuur
toegetreden. Maar de in maart gepresenteerde Aileron en de onlangs
gelanceerde cabrio-versie moeten dan wel een succes worden. Als dat zo is,
dan zou het bedrijf eindelijk break-even kunnen gaan draaien. Later dit jaar
moet ook de lang aangekondigde SUV op de markt komen."
Goede timing, een SUV, terwijl de trend nu juist richting kleine en zuinige
autootjes gaat...
Van der Pas: "Ja, het is inderdaad wel een groot risico nu met een SUV te
komen, maar Spyker is al zo lang met deze auto bezig, dat stoppen ook niet
meer gaat."
Wat verwachten jullie van de halfjaarcijfers die vrijdag gepubliceerd
worden?
Van den Oever: "Ik vrees dat Spyker opnieuw verlies heeft gemaakt. In het
eerste kwartaal zijn vijftien auto's geproduceerd en wij weten niet hoeveel
daar nu al van verkocht zijn. De rode lijn is alleen dat Spyker niet genoeg
exemplaren verkoopt om zijn financiën op orde te krijgen."
Hoeveel auto's zou Spyker per jaar moeten verkopen?
Van den Oever: "Nou, toch wel honderd."
Zal Spyker het redden?
Van den Oever: "Zolang het Victor Muller lukt steeds weer financiers te
vinden wel. Je ziet dat hij deze letterlijk steeds verder van huis moet
zoeken, maar hij krijgt het wel voor elkaar constant nieuw geld los te
krijgen. Dat doet hij echt geweldig. Momenteel heeft hij Antonov, maar wat
als die er op een gegeven moment geen zin meer in heeft? Waar gaat hij dan
nog een nieuwe Antonov vinden?"
Maarten van der Pas en Robert van den Oever zijn journalist. Van der Pas is
freelancer, van den Oever werkt bij Beleggers Belangen. Het boek Spyker; een
dollemansrit is een uitgave van Nieuw Amsterdam Uitgevers.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl